Waar ik in mijn vorige column (consistent incontinent) een oorzaak trachtte te vinden voor de tanende intelligentie van de gemiddelde Nederlander (zo schijnen er zelfs mensen te zijn die denken dat AI (kunstmatige intelligentie écht bestaat…?!), en uiteraard mijzelf daarbij als lichtend voorbeeld nam, in deze column aandacht voor een nieuw fenomeen, het zogeheten P.T.T.S. Het betreft een moderne aandoening die zijn oorsprong vindt in de tweede helft van de vorige eeuw. En dan heb ik het niet over de burn-out golf van de laatste decennia, al vermoed ik wel dat ze daar flink aan bijgedragen heeft.

Het kwam te berde tijdens een intervisie gesprek met een collega. Ik vertelde hem o.a. van cliënt Klaas, die leed aan een P.T.T.S. ‘P.T.T.S.?!’ vroeg hij me verbaast. ‘Precies’ zei ik. ‘Nou Harry, je hebt nogal een reputatie, veel over je gehoord, maar dan weet je nog niet dat het P.T.S.S. is, een post-traumatisch stresssyndroom?!’ ‘Jawel’ antwoordde ik, ‘maar ik bedoel toch echt een P.T.T.S.’. En zo nam ik hem mee naar de intake met Klaas van enkele jaren geleden.

 

 

 

Tijdens de intake blijkt mij al gauw dat Klaas aan een P.T.T.S. lijdt. Elke dag werd hij overladen door ellende en misdaad. Hij was dagelijks getuige van vele moorden, oorlogen en andere gruwelijkheden en beleefde de ene ramp na de andere. En, alsof dat nog niet genoeg was, werd hem ook nog eens de ene crisis na de andere gepresenteerd. Geen wonder dat hij het leven niet meer zag zitten en zich ten einde raad tot mij wendde.

Aangezien hij gewoon in Nederland woonde, eveneens in het prachtige Twente (waar volgens mij de natuur weliger tiert dan de misdaad), vermoedde ik al snel een P.T.T.S., een zogeheten Post Traumatisch Televisie Syndroom. ‘Heeft ie vast mijn column ‘Grip op je leven’ gemist’ hoor ik mezelf nog denken.

Na mijn diagnose en het recept ‘nieuwsdieet’ knapte hij zienderogen op. Zag in het échte leven om zich heen véél meer mensen die iets goeds deden dan iets kwaads. Hij kwam erachter dat de meeste mensen inderdaad deugen (dank Rutger*) en goed zijn voor elkaar. En dat het nieuws en de televisie slechts een zeer beperkte en subjectieve blik op de werkelijkheid geven. Reden te meer om op je eigen waarneming, intellect en zintuigen te vertrouwen en breder te leren kijken.

 

Let wel, een P.T.T.S. is niet alleen funest voor je eigen gezondheid, maar óók voor je omgeving. Je schept immers waar je mee bezig bent! Of, zoals de Engelsen zeggen:

‘Energy flows where attention/intention goes’. Wil je ook meewerken aan een betere wereld voor iedereen? Vrede en eerlijk(er) delen op deze paradijselijke aarde?

‘Zie dan het goede, hoor het goede, doe het goede!’ (Boeddhistisch gezegde). Je zult je al snel stukken beter voelen. En jij niet alleen…

 

 

*) ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman

 

Grip op je leven, wie wil dat nou niet? Elke dag gelukkig zijn, altijd zonneschijn en je leven lang gezond en sterk…

Hadden we alles maar altijd zelf in de hand! De maakbaarheid van het leven: was het maar zo! Het is en blijft een illusie. We weten allemaal dat het leven zo niet in elkaar zit. Hoe je ook over de Corona crisis denkt, als het ons één ding duidelijk maakt (behalve dan dat we elkaar, en álles wat leeft, meer ruimte moeten geven) dan is het wel dat alles zo maar kan veranderen. Plotsklaps!

‘Shit happens’. En, gelukkig maar, want zonder ‘shit’ groeit geen plant. Mensen evenmin. Hoe hebben we leren lopen? Precies, vallen en opstaan.

 

Laten we ons eerst eens afvragen. Willen we dat? Altijd gelukkig zijn. Waardeer je het geluk dan nog wel? Herken je het überhaupt nog? Of altijd zon? Waarschijnlijk woon je dan in de Sahel en snak je naar een flinke onweersbui. Kortom, er is niets mis met af en toe ‘shit’ in je leven, zaken waar je geen grip op hebt, die je overkomen.

 

Maar waar heb je dan wel grip op? Je partner? Je collega’s? Je familie? Ik neem je even mee naar een intake van jaren geleden met Klaas.

 

Na amper één slok koffie steekt Klaas van wal: “Ik mag dan wel verwezen zijn door mijn bedrijfsarts, maar het is wel belangrijk dat u van alles op de hoogte bent. Mijn problemen liggen namelijk niet aan mij!” En zo begon Klaas te vertellen over het gedrag van zowel zijn manager als zijn vrouw, hoeveel last hij daar dagelijks van had.

Nog vóór hij zijn waslijst en koffie kon beëindigen, stond ik echter op en stak ‘begripvol’ mijn hand uit: “Nou, veel sterkte dan met alles!” Waarop Klaas verbaasd reageerde: “Maar zijn we nu al klaar dan?” “Ja toch?”, antwoordde ik. “We hebben toch vastgesteld dat het aan je vrouw en je manager ligt?!” Lichtelijk verbouwereerd reageerde Klaas: “Maar misschien is het ook wel de manier waarop ik ermee omga?” “Oh, maar dan blijf ik zitten, dat is mijn specialiteit!”

Uit: Laat je de kop niet gek maken’

 

 

Grip op je leven lijkt mij een illusie; grip in je leven, daar valt wat voor te zeggen. Maar op wie, of wat? Pythagoras betoogde met zijn model ‘The Divine’ dat veel mensen proberen om grip te krijgen op hun sociale omgeving en de situatie waarin ze zich bevinden. Soms lukt dat, vaak niet, maar het leidt vrijwel altijd tot onzekerheid en stress, aldus Pythagoras.

Is dat wellicht het geheim van succesvolle mensen? Dat zij zich focussen op hun diepste dromen, elke hindernis als uitdaging zien, altijd weer op zoek gaan naar nieuwe wegen en zich door niets of niemand laten stoppen? Kortom, zich focussen op de mogelijkheden in plaats van de problemen, op het positieve in plaats van het negatieve?

En mocht ‘Divine’ of goddelijk niet jouw ding zijn, wellicht kun je dat dan veranderen in ‘luisteren naar je hart’.           Klopt altijd…

We hebben het leven, noch de ander, niet in de hand. Wél hoe we daar mee omgaan, zelfsturing! Hoe kunnen we meer de regisseur over ons eigen leven worden? Hierbij drie praktische tips:

 

 

• Zet je zintuigen op dieet

Wat zou je kiezen?

• • Wonen in een door drugsbendes geterroriseerde krottenwijk of een lieflijk dorpje of stad?
  • Wandelen in een heerlijk ruikend lentebos of op een stinkende afvalbelt?

Waarom kies je dan voor het kijken naar zo veel ellende via televisie, I-pad, mobieltje e.d.? Angst is een nuttige emotie (het alarmeert ons bij gevaar), maar chronische angst verlamt ons en legt o.a. ons immuunsysteem plat.

Kortom, omring je zo veel mogelijk met fijne mensen, schoonheid en natuur. Kies voor positieve prikkels. Of, zoals de Boeddhisten het zeggen: ‘Zie het goede, hoor het goede, doe het goede.’

 

• Zorg voor je lichaam

Jouw gezondheid is net zoiets als je vrijheid; als je het pas waardeert op het moment dat je het kwijtraakt, ben je vaak te laat…

Als het lampje van de remmen in je auto rood oplicht, vraag je dan de monteur ‘de zekering van dat irritante lampje’ te verwijderen? Nee toch?! Waarom zou je dan niet beter (leren) luisteren naar de ‘lampjes’ van jouw lichaam? Immers, hoe beter je voor je lichaam zorgt, des te beter het voor jou kan zorgen?!

Investeer dus in je gezondheid. En, alle hypes ten spijt, een gezonde leefstijl is niet het één of het ander. Het is een combinatie van factoren, zoals ik beschrijf in de Schijf van Zeven in mijn boek ‘Laat je de kop niet gek maken’.

In één oogopslag kun je daarin zien wat je goed doet en wat je nog kan verbeteren. En elke kleine verbetering werkt als een katalysator op de overige factoren. Wil echter niet te veel tegelijk en waak voor extremen. Kies de gulden middenweg en bedenk bovenal: alle goede dingen komen langzaam!

 

• Focus je op de weg in plaats van de beren

Ieder huisje heeft zijn kruisje. Een persoonlijke crisis, maatschappelijke crisis, we maken het allemaal mee. Maar bedenk, het Chinese teken voor crisis, bestaat uit twee afzonderlijke tekens: ‘Wee’ en ‘Ji’. Letterlijk betekenen zij: ‘gevaar’ én ‘kans’. Er is dus iets aan de hand. Focus jij je uitsluitend op het gevaar (de ‘beren’), dan loop je het risico dat angst je verlamt! En daarmee je blik, en dus je keuzemogelijkheden, beperkt.

Dus: wees je bewust van het gevaar, maar richt je focus en energie vooral op de kansen! En besef daarbij: niet je dromen zijn bedrog, maar je beren! De meeste tenminste.

 

 

 

‘Om heel eerlijk te zijn, ben ik nogal teleurgesteld in je coaching. Mijn vorige coach gaf me elk gesprek legio goede adviezen. Jij stelt alleen maar moeilijke vragen. Maar, de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen, dat het wel bijzonder is  dat ik je dit nu schrijf. Voorheen zou ik dat niet gedurfd hebben’. Eén van mijn cliënten stuurde mij deze e-mail als reactie op mijn verzoek om enige terugkoppeling na onze sessie. Ik antwoordde: ‘Dank voor je eerlijke feedback, Brigitte. Gelet op de inhoud van je opmerking, lijkt het mij beter om deze persoonlijk te bespreken in onze tweede (…) sessie. Vind je dat goed?’

 

Hoe komt het toch dat we zo vaak zulke hoge verwachtingen koesteren? Waar komen die vandaan, of wie schept deze? Ook Brigitte was al vele jaren in disbalans, doordat het zowel privé als op het werk niet lekker liep. Dan weer zocht ze hulp bij een coach, dan weer bij een psycholoog. Telkens had zij er even baat bij, maar met dezelfde regelmaat kwam het rotgevoel in haar buik terug. En zo kwam ze op een goede dag bij mij met hooggespannen verwachtingen. Eén sessie bij ene Harry en…

 

Zou het aan al die nieuwe trends en goeroes liggen die eens in de zoveel tijd voorbijkomen? Je kent ze vast wel; etiketjes vaak in het Engels of quasi Latijn, snufje Oosterse filosofie, modellen vaak in het vierkant, nu eens matrix, dan weer kwadrant of schijf genoemd. Ander kleurtje, nieuw geurtje, snufje minder zout, iets meer peper en hup, we hebben weer een ‘nieuwe’ methode, hét Ei van Columbus! Iedereen áltijd gezond en gelukkig! En waar men telkens denkt dé waarheid gevonden te hebben, dé oplossing voor ieders probleem, toch komen er telkens weer ‘nieuwe’. Wat verklaart hun succes?

 

Doorgaans begaafde sprekers en schrijvers, charisma en humor te over, net als hun beloftes. Therapie onzin, twee sessies van hun methode, paar puntjes aanstippen of bekloppen en je bent altijd gezond en gelukkig en je afdeling loopt weer als een trein! Tja, wie wil dat nou niet? Maar we weten allemaal dat het zo niet werkt. Niet blijvend in elk geval.

 

Als het namelijk wél zou werken, zouden er toch niet telkens nieuwe hypes worden uitgevonden?

 

Ook leidinggevende Jan moest samengevat in zo’n kleurrijk model, of ik zijn rapport wilde lezen? Ik kijk hem bedremmeld aan, begin te bladeren in het lijvige rapport met teksten als: ‘Jan beschikt over dit en dat en kan in geval A zo reageren maar in geval B soms ook zo’. En na een uur weet je eigenlijk nog niet wat je precies gelezen hebt, laat staan wat je er aan hebt?!

 

Ik antwoordde dat me dat mogelijk een hele dag kost, en of het hem dat, gezien mijn uurtarief, wel waard was? ‘Ach’ zegt Jan, ‘maar jij ziet het zo ook wel hè?’ Ik begin te zoeken naar iets meer persoonlijks, wat echt iets over Jan zelf zegt. ‘Staat achterin, bij de conclusie’ helpt Jan. Aha, ik lees: ‘Uit de test is gebleken (zie 3^ekwadrant, 2^elid) dat Jan niet zo gemakkelijk van vertrouwen is. Het kost best wel even tijd om dat bij hem te winnen. Maar, als je eenmaal zijn vertrouwen hebt, dan lijkt het voor het leven en is er heel goed samen te werken met Jan’. ‘Dat klopt toch,’ zegt Jan, ‘zo zit ik toch ook in elkaar?’ ‘Helemaal waar Jan, klopt precies! Voor jou, en nog 98% van alle Tukkers…’

 

Willen we dan zo graag ‘belazerd’ worden? Moet ik dan misschien ook maar een nieuwe hype beginnen? Heb ik wel een klinkende naam nodig voor mijn werkwijze. Mindlessness wellicht? Of Kromdenken? Of zou Kafkaiaanse Grobbologie toch meer volgelingen trekken?!…

 

Lieve mensen, alle gekheid op een stokje, moraal van dit verhaal?

 

 

Als het jou, je afdeling of je organisatie in het algemeen goed gaat, dan kun je probleemloos dit soort trends volgen en als bedrijfsuitstapjes beschouwen. Een workshopje hier, een dagje hei daar, prima om je zinnen en je blik even te verzetten. Altijd goed en leuk, maar meer is het niet! Verwacht niet dat er echt iets verandert.

Zijn er werkelijk problemen, is er écht iets aan de hand, loopt het structureel niet goed op jouw afdeling of loop je al (te) lang tegen grenzen aan, zit je écht niet lekker in je vel, dan helpt alleen een goede coach, therapeut of trainer. Hoe kun je deze herkennen? Je kunt het lezen in mijn boek ‘Laat je de kop niet gek maken’ (blz. 146).

 

Blijf je toch liever geloven in gouden bergen die je schijnbaar moeiteloos kan beklimmen? Houd dan wel rekening met steile afgronden…

 

 

Mijn vorige column (http://www.harrygrob.nl/de-witte-man), en dan vooral mijn oproep tot méér discriminatie (vooral van jezelf), schijnt nogal wat tongen losgemaakt te hebben. Toch is het dé weg naar een betere balans en in een tijd van een explosief aantal toenemend burn-outs een noodzakelijk advies. Naast de persoonlijke tragedie die een burn-out omhelst,  is er voor ondernemers ook een enorme financiële schade. Volgens collega Mascha Mooy van Bye Bye Burn-out kost een gemiddelde burn-out ondernemers zelfs meer dan € 120.000,-! Alle reden dus om alert te blijven. Gelukkig circuleren er vele lijstjes met aandachtspunten voor leidinggevenden. Eén signaal echter wordt vaak vergeten:

Géén signaal…

Leidinggevende Jan: ‘Ik noem ze mijn peilstokken, twee van mijn medewerkers. Gouden aanwinst voor ons bedrijf; niets is ze te veel, altijd goedgemutst, waar andere problemen zien, zien zij oplossingen en klanten lopen met hen weg. Als het niet goed gaat, de druk wordt té hoog, komen de klagers als eerste, hoef ik me geen zorgen over te maken. Maar als zij komen, of erger nog, als ik hen niet meer hoor of zie, dan weet ik dat er écht iets aan de hand is en neem ik mijn maatregelen!’

Kortom, geen bericht, geen signaal?  Meestal goed nieuws! Maar, let op uw ‘peilstokken’, uw gouden medewerkers, als u hen niet meer hoort, dan is het oppassen geblazen. Want, áls het dan mis gaat, tja, dan is de schade vaak niet te overzien. Persoonlijk. En financieel.

Als je je nu voorstelt als coach of alternatief therapeut, geen hond die er meer vreemd van opkijkt. Zelfs al doe je iets met ‘Jin en Jan’ of ‘Ko wit de flow uut Almelooo en zooo’…

Maar toen ik circa 17 jaar geleden begon en in het bijzonder bij grote organisaties als het ABP en Shell binnenstapte, was dat geheel anders. Naast dat vele directies nu veelal ervaren hebben dat investeren in personeel rendeert, weten zij inmiddels ook dat, behalve traditionele methodes, een onconventionele werkwijze evenzeer tot uitstekende resultaten kan leiden. Vroeger kreeg ik vaak de vraag of mijn methode zweverig was. Als ik nu die vraag krijg, antwoord ik: “Ik woon  in een molen, loop op klompen met geitenwollensokken, kweek uitsluitend brandnetels in mijn tuin en ben de hele dag zo stoned als een garnaal!” waarbij ik uiteraard mijn talent voor een zogeheten strabismus-face ten tonele voer.

Wellicht is het toch zinvol om hierbij op hoofdlijnen mijn visie te geven op de Oosterse geneeswijzen, waarover bijna 5.000 jaar geleden het eerste boek verscheen, de Nei Ching (the Inner Medicin).

Oosterse geneeswijzen adviseer ik selectief en in de onderstaande situaties:

1. Preventie van ziekte: voorkomen en gezond blijven voor zover dat in je mogelijkheden en genen ligt. Dat is in feite de oorsprong en het bestaansrecht van de Oosterse geneeswijzen.
2. Herstel van ziekte: doe Yoga of Tai Ji, neem een Shiatsu massage, beweeg voldoende en eet gezond, helpt allemaal. Uiteraard moet altijd een reguliere arts betrokken blijven. Daarnaast kan een goede therapeut uit de complementaire zorg je zelfhelend vermogen ondersteunen en versterken.
3. En tenslotte, als ook de medisch specialist tijdens je second opinion zegt dat je nog maar zoveel maanden te leven hebt, tja, stort je dan desgewenst maar op Goeroe X of Wondermethode Y, als het je goed doet en je kan je er je laatste maanden wat prettiger door leven, prima. Hoop doet leven toch, maar hou wel een realistische balans aan tussen hoop en de harde werkelijkheid.

Als er écht iets aan de hand is, dan adviseer ik altijd in de eerste plaats te vertrouwen op de medici in onze ziekenhuizen, al is het maar omdat ik uit mijn praktijkervaring weet dat er veel op geld beluste kwakzalvers rondlopen. Zeker, Dustin Hofman, Michael Jordan, Alan Watts, John Denver, Yehudi Menuhin om er maar eens een paar te noemen, zijn geen van allen dom. Zij hebben alle gewerkt met mijn Chinese leraar in Californië. Echter, in der Beschränkung zeigt sich der Meister.

Ook als coach en therapeut moet ik mijn grens weten. Ik ben geen dokter, evenals mijn collegae! Sommigen menen na een cursus Medische Basiskennis te hebben gevolgd zich overigens wel op het medische vlak te kunnen begeven. Ik ben daar faliekant op tegen. Zoals cliënt Piet bijvoorbeeld, die na de diagnose van een tumor ook hulp in de complementaire zorg zocht:

“Nee hoor, ik voel geen tumor!” “Weet u het zeker?” vroeg hij de therapeut. “Ja hoor, de computer geeft niks aan en ik voel het zelf ook niet”… En terwijl Piet een foto onder diens ‘helderziende’ ogen schuift, alternatief toptalent onder BN-ers, zegt hij: “Nou, dan zal de MRI het wel fout hebben. Wat adviseert u, kruidentherapie of Mindfulness of zo?! en verlaat diens praktijkruimte.

Kortom beste mensen, vertrouw op uw intuïtie, waar u ook hulp zoekt, maar gebruik altijd uw verstand! En leef gezond. Uw emotionele en/of fysieke balans verliezen, dat wilt u niet. De confrontatie met een ingrijpende disbalans heeft maar één voordeel: u heeft dan nog slechts één wens in plaats van duizend-en-één.