Nivea?

 

Simon is een gouden werknemer. Niets is hem te veel, het woord ‘nee’ kent hij niet. Loyaal, vriendelijk en ook nog eens heel accuraat. Ook privé is hij er voor iedereen. Kortom, collega’s, vrouw, kinderen, familie en vrienden, iedereen is blij met hem. Hij zal niemand vergeten, behalve dan… zichzelf.

Als zijn manager zich zorgen maakt over zijn werkdruk en de eerste tekenen van overspanning waarneemt, wimpelt hij ook dat weg. ‘Ga eens met Harry praten’ adviseert hij hem. ‘Een intake kan toch geen kwaad?!’ Toch zal het nog drie jaar (!) duren voordat Simon, inmiddels op zijn tandvlees, er eindelijk aan toegeeft en mij belt.

 

Tijdens de intake lucht hij zijn hart. Ik word al moe van het luisteren naar zijn agenda en wat hij allemaal op een dag doet. Maar gelukkig, zo stel ik, is het binnenkort Kerstvakantie en kun je even lekker bijkomen. Toch? Nou, niet echt. Met Kerst komen zijn ouders, de hele dag. En hoe goed zij ook met zijn ouders kunnen, het is toch best een hele opgave. Maar je kunt ze toch ook alleen uitnodigen voor een brunch of het Kerstdiner opper ik. Ja, zo was het ook begonnen, met een Kerstbrunch. Maar ach, al gauw bleven ze, weliswaar op zijn verzoek, voor nog een kopje thee, en weer wat later ook voor het diner. En sindsdien kwamen ze de hele dag.

 

 

 

 

‘Vinden ze dat zelf ook leuk?’ vraag ik voorzichtig. ‘Vast wel’ antwoordt Simon. ‘Heb je dat gevraagd dan?’ ‘Eh, nee’. ‘Waarom niet?’ ‘Ik wil ze niet kwetsen!’ ‘Dat begrijp ik, maar je kan het toch voorzichtig opperen?’ De volgende sessie komt Simon opgelucht binnen. Hij had het er met zijn moeder over gehad. En wat bleek? Ook zij vonden het een hele opgave, maar wilden Simon niet kwetsen… zijn vader miste zijn middagdutje en de hele dag met de (klein-)kinderen was voor hen toch best wel zwaar. S ’avonds waren ze echt uitgeput. Volgend jaar Kerst komen ze alleen eten vertelt Simon opgelucht. ‘Gelukkig’ antwoord ik, ‘dus vanaf nu gebruik je meer NIVEA?!’ ‘Pardon?’ NIVEA: niet invullen voor een ander. Vraag het gewoon! Of blijf aannames bedenken…

 

Of: hoe angst je IQ halveert…

 

Lieve lezers, meestal verhaal ik in mijn columns, net als in mijn boek, over een ontroerend, ontwapenend of ‘Eureka’ moment uit een traject van één van mijn cliënten. Maar nu, zo in de nazomer van mijn leven, moet ik zelf ook maar eens met de billen bloot.

Ik neem je mee naar een gênant moment uit mijn eigen leven. Uiteraard, ter lering ende vermaak. En, in een tijd waarin velen zich depri en machteloos lijken te voelen, ter bemoediging bovendien.

 

 

 

Consistent incontinent?!

 

Februari 2013. Ik reed terug vanaf mijn training in Oregon naar San Francisco toen ik onderweg mijn innerlijke Stem (ja, ik ben toch wel wat zweveriger dan sommigen plachten te denken…) hoorde zeggen: ‘Je gaat binnenkort je nieuwe vrouw ontmoeten’. Aangezien mijn Stem me altijd trouw had gediend, bedacht ik me geen moment. Ik nam de volgende afslag en reed naar het centrum van, hoe toepasselijk, het stadje Eureka in het noorden van Californië. Om alvast een kadootje voor haar te kopen. Niet veel later ontmoette ik haar, nietsvermoedend uiteraard, na een ongelooflijke aaneenschakeling van ‘toeval op toeval’, dankzij het onvolprezen G.P.S.*.

 

Ik schrijf een half jaar later. Nog steeds stapelverliefd. Ik word vroeg wakker en schrik me het leplazerus: m’n bed is nat… Gelukkig aan mijn kant, pfff… Ik schaam me dood, en terwijl mijn lief nog slaapt, verschoon ik snel het bed en mezelf en doe net of er niets is gebeurd. Gauw vergeten! Helaas, volgende ochtend: potverdriedubbeltjes nog ’s aan toe zeg, wéér! Zelfde plek. Nee hè, incontinent op m’n 54^e?! Gelukkig, mijn tweede grote liefde in m’n leven (hoe rijk kan een man zijn?!), slaapt nog. Tenminste, dat dacht ik. En ja hoor, de derde nacht, wéér… Nu doet ze niet of ze slaapt. Gelukkig reageert ze wel heel begripvol: ‘Ach Harry, maakt toch niet uit, misschien is het iets medisch?! Maar je bent in elk geval wel heel consistent incontinent!’ ‘Eh, pardon?’ ‘Nou, je plast telkens op precies dezelfde plek. Laat me ’s kijken.’ ‘Eh, nee!!’ En ja hoor, ze trekt zo het dekbed omhoog en zegt: ‘Mmm, vreemd, telkens dezelfde plek? Ik ruik ook niks?!’ Ze trekt het laken eraf, voorts de onderliggende hoes en zegt droog: ‘Nou, volgens mij lek jij niet maar je waterbed!’…

 

We lagen dubbel van het lachen! Ik heb me nog nóóit zo opgelucht gevoeld. En dit is nu precies wat angst met je doet! Het geeft je oogkleppen, het zet je gezonde verstand op non-actief (evenals je immuunsysteem), het zorgt voor een bewustzijnsvernauwing. Natuurlijk ‘wist’ ik dat ik op een waterbed sliep, notabene al 30 jaar, maar de angst verblindde me! Lieve mensen, wat er ook in je leven gebeurt, wat er ook in de wereld gebeurt, ‘vrees niet, maar heb lief’ zoals je in een wijs boek kunt lezen. En laat je de kop niet gek maken! Door niets of niemand. Noch door de overheid, noch door de media (eender welke), en zelfs niet door jezelf…

 

 

*) God’s Positioning System

 

 

 

‘Wat gaan we doen?’ vraagt de overspannen arts me aan het begin van onze eerste sessie. Vol verwachting klopt zijn hart. Al is de sofa lui, hij allerminst! Houding voorovergebogen, ellenbogen op de knieën en de linkerhand gevouwen over zijn rechtervuist.

‘Geen idee’ antwoord ik uitdagend maar verder uitdrukkingsloos. Zijn onrust neemt toe. Zijn twijfels ook. Zijn collega had mijn vakbekwaamheid in nogal lyrische bewoordingen omschreven. ‘Maar je hebt toch wel een methode?’ vraagt hij me lichtelijk verbouwereerd.

‘Hoeveel methodes heb je de afgelopen jaren al uitgeprobeerd, regulier en alternatief?  stel ik hem als wedervraag. Na enige overpeinzingen blijkt dat het antwoord niet meer op de vingers van één hand te tellen is. ‘En, heeft het je geholpen?’ ‘Nou, soms een beetje. Maar in elk geval niet genoeg, niet blijvend, anders zou ik hier niet zitten hè?!’

 

‘Hmm, wil je nog koffie?’ vervolg ik, om het even over een andere boeg te gooien. ‘Koffie? Je hebt me net ingeschonken?!’ Intonatie, volume en lichaamstaal maken me duidelijk dat zijn twijfels, niet alleen aan mij maar ook aan zijn collega chirurg, plaats maken voor lichte irritatie.  

‘Aha, het kopje zit nog vol, er kan niets meer bij?’   ‘Ja, duh?!!…’   ‘Maar in jouw ‘kop’ wil je wel methodes en technieken blijven gieten, die je uiteindelijk alleen maar meer in verwarring hebben gebracht?!’…

Het duurde even, maar in enen viel het kwartje en schonk hij mij, opnieuw, zijn vertrouwen. In een volle ‘kop’ kun je schenken wat je wilt, de duurste ‘koffie of thee’, het baat je niets!

 

In mijn vak gaat het er niet om dat je de beste oplossingen aanreikt (die krijgen ze wel van de buurman…), maar dat je de juiste vragen stelt.  Dat je de juiste snaar raakt. En, bovenal en cruciaal, op het juiste moment!

Dat kan op vele manieren. Mét en zónder woorden. Uitsluitend door een begaan hart en een heldere spiegel kan inzicht ontstaan bij de cliënt. En door inzicht kan verandering ontstaan. Want, als je niet ontdekt wáárom je overspannen bent geworden, waarom je een burn-out hebt, hoe wil je het dan een volgende keer voorkomen?…

Rituelen, heerlijk! Ritme geeft rust. Zo begin ik bijna ieder weekend met een ontbijtje in mijn stamcafé. Samen met mijn disgenoot bespreken we de actuele problemen in de wereld, en lossen deze kordaat op. Let wel, in de regel zelfs binnen een uur! Akkoord, met erudiete voorkennis uit de colomn ‘Crisis binnenkort voorbij!’ is het oplossen van welke crisis dan ook meestal een fluitje van een cent.

Veel makkelijker in elk geval dan je eigen problemen… Zo maakte mijn disgenoot mij onlangs opmerkzaam op een persoonlijk probleem; ‘Maar Harry, maak je je geen zorgen om je pensioen dan?!’ Met verbaasde blik: ‘Hoezo, ik héb helemaal geen pensioen?!’ Waar ik lichtelijk aan zijn IQ begon te twijfelen, bleek later dit genoegen geheel wederzijds te zijn geweest…

 

Geld, macht en status lijken de meest begerenswaardige attributen voor dit leven als je kijkt naar onze huidige samenleving. En het acteren daarin van de meeste mensen. Maar als er een hiernamaals is, geen van drieën kun je meenemen! Toch? Ik kan me ook niet voorstellen dat, zou het zo zijn, Petrus of één van zijn collega’s je bij de hemelpoort vraagt hoeveel ‘talenten’ je hebt verdiend?! ‘Wat heb je er mee gedaan?’ of bijvoorbeeld ‘Wie heb je er mee geholpen?’ lijkt mij meer in de lijn der verwachting te liggen.

Vanwaar dan dat streven naar méér, dáár, anders? Waarom zijn we niet gewoon tevreden en werken we met de middelen die we aangereikt krijgen. We komen hier hulpeloos en zo vertrekken we ook weer, wat hierna ook zou komen. Zou dát het dan zijn, die hulpeloosheid, de fragiliteit van het leven? Bang dat we ons niet kunnen redden als we oud en gebrekkig zijn? Maar dan zijn er toch ook weer jonge mensen die ons kunnen helpen en voor ons zorgen? Zoals wij voor hen hebben gezorgd?!

 

Mmm, ik moet dit even laten bezinken. En bespreken met mijn disgenoot tijdens het volgende ontbijtje. Ongetwijfeld vinden we een oplossing! Moet lukken. Volgende column.

Waar in mijn jonge dagen vooral ‘de vieze man’ de maatschappelijke gemoederen danig beroerde, later gelukkig geïdentificeerd door een zekere heer de Bie, is het recent vooral ‘de witte man’ die voor de nodige onrust in onze samenleving zorgt. Er is zelfs een boek over hem geschreven. Het zou allemaal zijn schuld zijn. Je begrijpt, ik was enorm nieuwsgierig, want ik had nog nooit een witte man gezien. Laat staan, dé witte man. “Zal hun opperhoofd wel zijn”, hoor ik mezelf nog denken.

Maar onlangs had ik geluk! Hij zat namelijk in een discussieprogramma op NPO 2 zo werd mij verteld. Een prachtige jongedame, lieve uitstraling overigens, mooie bruine kleur, zwart haar, studente sociologie, had haar buurman geïdentificeerd als ‘de witte man’?! Mijn ogen trilden, de camera zoomde op hem in, ik op ‘t puntje van mijn luie stoel…

Maar, lieve mensen, die man wás helemaal niet wit! Ik zou zeggen, meer beige met wat rozige  pigmentvlekken en zo, en wellicht her en der een wit vlekje, maar ook wel enkele bruine. Maar om ‘m nou wit te noemen? Nee, dan ben je toch echt wel kleurenblind. En hij kreeg de schuld van de slavernij, alle (?!) oorlogen en zélfs van de Spaanse inquisitie? Nou, zelfs een kind kon zien dat hij nog lang geen 500 jaar was!

 

Ik begreep er niets van, vroeger moest je toch minstens VWO hebben als je naar de universiteit wilde. Later bedacht ik me, zou ook kunnen, zou het dát dan zijn, was er wellicht iets mis met haar bril? Nou ja, in elk geval, wat ben ik blij dat ook ik die witte man niet ben! Pfff, je zal ‘m maar zijn! Krijg gewoon met ‘m te doen zeg. Mocht je hem toevallig ergens tegenkomen, zwaar zuchtend onder het C.C.S.S. (Collectieve Calvinistische Schuldgevoel Syndroom), bied ik gratis mijn diensten aan.

Goed, als je me nu wilt excuseren, nu gauw verder met m’n boek. Ik schrijf namelijk een boek over een bruine lesbische vrouw. Ik hoorde uit betrouwbare bron dat zij vermoedelijk verantwoordelijk is voor het uitsterven van de mensheid over enkele millennia, maar ik moet daar nog even op verder studeren. Ik slik natuurlijk niet alles zo maar voor zoete koek, wat denken ze wel niet?!

Maar, wie weet krijg ik ‘te hetter tijd’ toch wel gelijk. Pardon? Nee nee, ‘te zijner tijd’ is ook een vorm van discriminatie zo hoorde ik laatst. Pfff, maar eerst even naar de openbare WC. Chips, ik moet zo nodig, maar welke deur moet ik nou hebben?! Even snel denken, wat voor dag is het vandaag, oh ja, rokjesdag. Oh, dan zal het deze wel zijn… Waarom gilt iedereen nou zo?

 

Welnu, druk baasje als ik ben, verder met mijn research naar discriminatie. Er zou ook nog een Turk zijn (zie je wel, tóch weer een Turk), die volwassenen discrimineert! Even laakbaar als je het mij vraagt. Maar hij schijnt zich zelden te vertonen, durft ie alleen als de dagen korter worden. Tja, dat snap ik. Hij zou een baard hebben en vaak een rode muts dragen. Waarschuw je me even als je ‘m toevallig ziet?

 

Beste lezer, we doen al eeuwen niets anders, met het vingertje wijzen… heeft het iets opgelost? Is er werkelijk iets verandert? Het verleden kunnen we toch niet meer veranderen, de ander evenmin… Jezelf en de toekomst mogelijk nog wel! Moeten we vooral zó doorgaan, veel etiketjes blijven plakken. Vooral op ‘de ander’… en ons gevangen laten houden in het groepsdenken, ‘wij’ en ‘zij’. Verdeel en heers. Wie had dat ook al weer bedacht? Voor de meer intelligentere mensen onder ons die evenzeer als ik snakken naar meer broederschap en menselijkheid in deze wereld, vervolg ik:

 

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie wordt er nou eens slim in dit land?!

Ik heb er al drie gevonden:

1.     Slogan van een basisschool in mijn buurt:

• Everyone equal
• Everyone different
• Everyone special

2.     Citaat Paul de Blot:  “Niemand wordt als terrorist geboren”.

3.     Citaat Barack Obama:   “No one is born hating another person because of the color of his skin or his background or his religion”.

 

Nu begrijp je vast, hierbij mijn appèl aan een ieder om vóóral te discrimineren, naar hartelust! Van ’t zomer zei zo’n gast (en hij kon het weten, had er immers voor gestudeerd, psychiater of zo), dat het ontkennen dat je discrimineert, juist een kenmerk van discriminatie is…. Dús, doen, discrimineer!

Gymnasten onder ons weten dit al lang; we kunnen niet eens anders! ‘Discriminare’: ‘onderscheiden’. Dat kon je al als baby. Je voelde perfect het verschil tussen een vol buikje of een volle luier en wist ook heel goed hoe je dit kenbaar moest maken bij dat vertrouwde gezicht en die vertrouwde geur. En nog vóór je wist wat halitose betekende, en pas later leerde dat dat bij Tante Bep hoorde, rook je drommels goed dat zij niet je standaard verzorger was. En weer later nam je al die verschillen in kleur, spraak, voortbewegen enzovoorts ook bij anderen waar; “Hey, jij zit in een stoel met wielen”, “Hey, wat heb jij op je neus?” maar je hechtte daar geen waarde oordeel aan.

Als anderen node de intelligentie ontberen om die verschillen in uiterlijk, geloof, leeftijd, sekse of wat dan ook te vertalen in ‘minder of meer kans’, ‘über- of untermensch’, en alles wat daar aan ziekelijke denkbeelden tussen ligt, dan zegt dat iets over hun! Maar als jij het binnen laat komen en het je zo bezig houdt, wat zegt dat dan over jou? Zou Gandhi gelooft hebben dat hij minder was? Of Rosa Parks? Of Mandela?

 

Kortom, discriminatie is positief, een ieder is immers anders en even waardevol en bijzonder. Gelukkig maar, want alleen dan kunnen we van elkaar leren en iets voor elkaar betekenen! Enige vorm van discriminatie die juist niét positief is, is positieve discriminatie. Hiermee impliceer én versterk je ‘het mindere’ van welke (sub-) groep dan ook en bied je een schuilplaats voor ‘die ander’. Dat denk je tenminste. Maar het is een gevangenis! Je zit er niet in, maar hij zit in jou…

We zijn allemaal familie volgens paleontologen en gelijkwaardig. Zodra u dat inziet, vervalt in de regel heel snel de ‘w’.

Spiegeltje spiegeltje aan de wand, wie doet er nou eens aardig in dit land?

Heb jij het lef en de intelligentie (immers, het enige waar je macht over hebt ben jezelf…) naar jezelf te kijken i.p.v. ‘de ander’? Maar hoe je dat dan doet, jezelf discrimineren, onderscheiden?

Slimme vraag! Simpel antwoord! Maar nog even wachten, in het boek dat ik écht schrijf leg ik het je graag uit. Rond de jaarwisseling verschijnt ie, een boek waarin en waarmee ik ook mezelf flink discrimineer. Want, om maar eens met streekgenoot Finkers te spreken, waarom zou ik jou wél discrimineren en mezelf niet?!